Theo nhà thơ Phạm Thiên Thư thì chính xác bài thơ tên là “Ngày xưa Hoàng Thị Ngọ”. Ngọ là ai thì tôi không biết nhưng biết chắc là tôi cũng như nhiều người bạn cùng trang lứa đã không biết bao nhiêu lần “bước nhỏ tìm nhau, tìm nhau” rồi. Nhờ tài năng phổ nhạc của nhạc sĩ Phạm Duy mà bài thơ trở thành “bài hát cửa miệng” của biết bao thanh niên thưở ấy. Cứ mỗi lần nghe lại bản nhạc này, hình ảnh cả một thời tuổi trẻ cùng bóng dáng quê nhà ngày nào luôn trở lại tâm trí của tôi.
Cho đến bây giờ dù có đã có được đi qua nhiều những con đường rất đẹp của vài ba thành phố nổi tiếng thế giới tôi vẫn cứ nghĩ rằng con đường Phan Bội Châu nơi quê nghèo Quảng Ngãi của tôi ngày ấy là con đường đẹp nhất trên thế giới này. Cái con đường đi ngang qua Tòa hành chính tỉnh có ông cảnh sát già đứng gác, đến cái nhà thờ rêu phong, rồi quanh vào con đường nhỏ để dẫn đến cái ngôi trường mang tên Nữ Trung Học – tôi vẫn gọi đó là “ngôi trường huyền thoại”. Không huyền thoại sao được khi mà chính ngôi trường đó đã “giam giữ” biết bao nhiêu trái tim của những chàng trai trẻ thuở xa xưa đó. Những chàng trai trẻ mà sau này đã là ông nọ, ông kia, là nhà này, nhà nọ! Một thứ “nhà giam” mà nhiều chàng trai chúng tôi đã tự nguyện vào làm “tù binh” mà có khi chẳng được chấp nhận.
Cái màu trắng của những tà áo dài trong cái-ngày-tôi-chưa-thấy-gì-ấy cũng rất bình thường thôi. Nhưng “đùng” một cái, một buổi sáng nọ, một buổi chiều kia, khi nhìn thấy những tà áo dài trắng tung bay ấy cái cảm giác nó khác hẳn. Nó khác đến một trăm phần trăm. Nó xao xao xuyến xuyến. Nó mơ mơ màng màng. Không biết cái màu trắng ấy nó có “đậm” lên một chút không, nhưng mà tự nhiên tôi thấy nó đẹp hẳn ra. Nó đẹp lắm! Tôi bỗng thấy cái Tòa hành chính tỉnh nó bớt trang nghiêm hơn, ông cảnh sát già ở đó cũng có vẻ thân thiện hơn khi tôi nhìn những tà áo trắng ấy đi ngang qua. Con đường cũng xinh hơn, những hàng phượng có vẻ mát hơn cũng chỉ với những bóng cây như cũ. Lúc đó tôi không biết được cảm giác này do đâu – nhưng sau này nhớ lại thì tôi nhủ mình rằng “À, mình đã lớn rồi đây”. Tôi chợt nhớ hai câu thơ của Huy Cận: Vậy đó, bỗng nhiên mà họ lớn - Đứng ngẩn trông vời áo tiểu thư.
Còn nhớ ngày xưa, có lần tôi được thằng bạn nó khoe cho xem cuốn “lưu bút” hè năm 1972, trong đó có mấy đoạn lưu bút mà nó khoe là của mấy cô bạn ở Nữ Trung học. Tôi nói với nó là tao không thèm “chơi” mấy thứ này, nó “sến” lắm, “cải lương” lắm. Chả là vì thuở đó, ở cái tỉnh lẻ của tôi tuy nghèo về tiền bạc nhưng kiến thức, sách vở chắc không nghèo. Cái tỉnh có “chút xíu xìu xiu” mà có bao nhiêu là nhà sách: Văn Thảo, Kim Mai, Khai Trí, Văn hóa, Nghĩa Thục, Dân Trí, Đồi Non – lại có thêm cái “thư viện” của ông Minh Hồng bụng phệ phệ mặc quần đùi dưới rún ấy nữa. Và lũ tụi tôi, nghe lời mấy anh lớn hơn, bày vẻ ra đọc Satre, đọc Camus, đọc Phạm Công Thiện, hát Trịnh Công Sơn, Phạm Duy, Cung Tiến thôi – chứ đọc sách khác thì “dở” lắm. Hát “Thanh Tuyền, Chế Linh”, hát “Nhật ký đời tôi ghi thêm một lần vui …” là sến – Và cũng vì vậy nên “bị lây” cái ý nghĩ tôi “chơi lưu bút là sến” ấy. Nhưng nói thật nếu tôi có bày cái trò làm lưu bút ấy ra thì tôi lúc đó cũng chả có “đứa-con-gái-nữ-trung-học” nào thí cho mấy câu kiểu “Phượng nở đỏ thắm sân trường, khi tiếng ve kêu rang là giây phút biệt ly đã đến …. hè về sao lòng ta thấy buồn buồn…”.
Bước sang tuổi năm mươi rồi, tôi có nhiều lần được vài người bạn cũ khoe còn giữ được mấy cuốn lưu bút cũ và tôi được cho xem lại. Tôi ao ước biết mấy và cứ thầm tiếc: giá ngày ấy mình làm một cuốn giống như vầy!
Tưởng đã phai màu - Đường chiều hoa cỏ - Mười năm rồi Ngọ - Tình cờ qua đây - Cây xưa vẫn gầy - Phơi nghiêng dáng đỏ - Áo em ngày nọ - Phai nhạt mấy màu - Chân theo tìm nhau - Còn là vang vọng - Đời như biển động - Xóa dấu ngày qua…
Tôi đã gặp những người bạn nữ trung học sau này tôi biết trên những chuyến xe đò liên tỉnh, trên những toa tàu chợ. Tôi còn giữ nguyên cái cảm giác buồn bã đến rã người cái ngày tôi gặp hai chị em của một người bạn – bày bán những kim chỉ nút trên một tấm ni lông… ở chợ Chùa, Nghĩa Hành. Nước mắt thật sự không còn để rơi được nữa đâu. Đúng là: Đời như biển động - Xóa dấu ngày qua - Tay ngắt chùm hoa - Mà thương mà nhớ - Phố ơi! - Muôn thuở - Giữ vết chân tình - Tìm xưa quẩn quanh - Ai mang bụi đỏ - Dáng ai nho nhỏ - Trong cõi xa vời. - Tình ơi!… Tình ơi!…
Tôi không ngắt chùm hoa nào nhưng lòng thương nhớ rất nhiều về những ngày xa xôi đó. Phố cũ đìu hiu ngày ấy, nhưng trong tôi nó vẫn là con phố đẹp nhất mà tôi đã từng đi qua. Những nàng con gái thuở ấy bây giờ không còn xuân sắc nữa – tôi biết có thể họ đang ngồi mệt mỏi bên những quầy hàng xén nhỏ ở một ngôi chợ quê nào rất xa; có thể họ đang là một người đã lưng cong vì những gánh nặng oằn vai của cuộc sống – nhưng họ vẫn là những “đứa-con-gái-trong-huyền-thoại” ngày ấy của tôi. Dáng ai nho nhỏ – trong cõi xa vời…
Ngọc Tâm ANVN6 (12/2009)
0 nhận xét:
Đăng nhận xét